آزمایشات معاینات بدو استخدام شامل چه آیتم‌هایی است؟
معاینات پزشکی طب کار تحت عنوان معاینات بدو استخدام ، قبل از بکار گماردن شاغل و همچنین معاینات دوره‌ای در فاصله‌های زمانی مشخص با توجه به نوع شغل فرد و میزان مخاطرات شغلی وی جهت تعیین وضعیت سلامت شاغلین صورت می‌گیرد. یکی از مواردی که در معاینات بدو استخدام و معاینات ادواری طب کار سنجیده می‌شود، آزمایش خون و ادرار می‌باشد. آزمایشات معاینات طب کار شامل آیتم‌ها و موارد زیادی است که هریک از این موارد با توجه به وضعیت شغلی کارکنان و با تشخیص متخصص طب کار می توانند مورد تست یا آزمایش قرار گیرند. هر شرکت و یا کارفرما ممکن بنا به شرایط موجود و قوانین شرکت آزمایشات متقاوتی را درخواست کند، اما طبق قوانین سازمان تامین اجتماعی برای معاینات قبل از استخدام و همچنین گایدلاین وزارت بهداشت و درمان کشور آزمایشات روتین مشخصی بدین منظور تعیین شده است.
مهم ترین اهداف معاینات استخدام
- تعیین استعداد و قابلیت های فرد برای کار مورد نظر
- تشخیص بیماری ها و درمان آنها
- حفظ سلامت دیگر کارگران
- تعیین بیماری ها و نواقص پیشین متقاضی و ثبت در پرونده پزشکی
- کشف بیماری های سرایت کننده کارگر و جلوگیری از پخش آنها
- تعین لزوم دفعات و فاصله های معاینه های بعدی
مراحل معاینه های پیش از استخدام
الف) شرح حال متقاضی: شامل پیشینه فردی، بیماری های پیشین، ناراحتی های عصبی و روانی، اعتیاد و…
ب) معاینه ی بدنی: شامل معاینه های عمومی دستگاه های قلب و عروق، شش، اعصاب، کلیه، چشم و گوش وغیره
ج) بررسی های آزمایشگاهی: در برخی زمان ها لازم است از داوطلب آزمایش هایی مانند آزمایش خون، اندازه قند ادرار، آزمایش اعتیاد، پرتو نگاری از شش و ستون فقرات و نوار قلب انجام پذیرد.
آزمایشات روتین معاینات بدو استخدام طب کار
آزمایش خون و ادرار روتین معاینات طب کار شامل موارد زیر است که معمولا به درخواست کارفرما ممکن است متفاوت باشد.
- CBC (شمارش سلول‌های خونی)
- FBS (قند خون ناشتا)
- Cholestrol (کلسترول)
- Cr (کراتینین)
- BUN (نیتروژن اوره خون)
- TG (تری گلیسیرید)
- SGOT & SGPT (آنزیم‌های کبدی)
- U/A (تجزیه کامل ادرار)
دیگر آزمایشات خون و ادرار در صورت درخواست کارفرما:
BS (قند خون)، Hb (هموگلوبین)، HCT (هماتوکریت)، PLT (شمارش پلاکت)، PT (زمان پروترومبین)، PTT (زمان پروترومبین نسبی)، LDL (کلسترول بد)، HDL (کلسترول خوب)، WBC (شمارش گلبول های سفید)، RBC (شمارش گلبول های قرمز)، HCV (حجم متوسط گلبول های قرمز)، HCG (تست حاملگی)، PSA (آزمایش پروستات)، U/C (کشت ادرار)
آزمایش مدفوع طب کار شامل:
- گایاک
- کشت مدفوع
سایر آزمایش‌ها:
- آزمایش مایع مغزی نخاعی
- آزمایش خلط
- آزمایش کشت تراشه
- آزمایشات روتین طب کار
آزمایش اعتیاد معاینات بدو استخدام
آزمایش عدم‌اعتیاد معاینات طب کار، توسط کارفرمایان درخواست می‌شوند و جزء آزمایشات روتین معاینات بدو استخدام محسوب نمی‌شوند. کارفرمایان می‌توانند مطابق با قوانین و ضوابط داخلی شرکت‌ها در خواست نمایند که این تستها برای هر فردی انجام شود. این تستها انواع مختلفی دارند. تست مورفین، آمفتامین و متافتامین که تست سه پارامتری اعتیاد محسوب می‌شود از شایعترین تستهای درخواستی هستند. تستهای کاملتر شامل بررسی وجود متادون، ترامادول، بنزودیازپینها و … است.
لازم است که افراد حداقل یک هفته قبل از مراجعه برای انجام آزمایش اعتیاد طب کار از مصرف داروهای ضد درد و افسردگی و … به علت احتمال ایجاد تداخلات و خطا در نتیجه آزمایش خودداری فرمایند.
هزینه آزمایشات معاینات بدو استخدام طب کار چقدر و به عهده کیست؟
به موجب ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی کارفرما مکلف است قبل از به کارگماردن کارکنان ترتیب معاینه پزشکی آن ها را بدهد. قانون هزینه معاینات بدو استخدام را به عهده کارگر می گذارد. اما ممکن است برخی از کارفرمایان این هزینه را تقبل کنند. از سوی دیگر بر طبق ماده ۹۲ قانون کار و ماده ۸۸ قانون تامین اجتماعی کارگرانی که به لحاظ شغل در معرض بروز بیماری های ناشی از کار قراردارند باید با هزینه کارفرما حداقل سالی یک بار مورد معاینه و آزمایشات پزشکی قرار گرفته و در پرونده آنان منعکس شود , لذا طبیعتا هزینه معاینات دوره ای نیز بعهده کارفرما قرار دارد.
در نتیجه همانطور که در بالا توضیح داده شد آزمایشات معاینات طب کار شامل آزمایش خون، آزمایش ادرار و در معاینات بدو استخدام آزمایش عدم اعتیاد نیز می‌شود. آزمایشات روتین طب کار در هریک از این موارد ذکر شد اما ممکن است بنا به دلایلی کارفرما و شرکت مربوطه درخواست آزمایشات تکمیلی داشته نیز داشته باشد و آیتم‌های دیگری از آزمایش را درخواست کند. در نهایت هدف ما بررسی سلامت کارکنان از طریق آزمایشات طب کار چه در معاینات بدو استخدام و چه معاینات دوره ای است تا فرد به کاری گمارده شود که متناسب با ظرفیت جسمی و وضعیت سلامتی وی باشد و از ابتلا به بیماری‌های شغلی و بروز حوادث و مخاطرات شغلی جلوگیری شود. بدین منظور مرکز طب کار پرانا تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی ایران قابلیت انجام کلیه آزمایشات روتین و تخصصی معاینات بدو استخدام و معاینات دوره ای را داراست.